شعر خوانی: ای میهن
۱- تنیده یاد تو، در تار و پودم، میهن، ای میهن! / بود لبریز از عشقت، وجودم، میهن، ای میهن!
قلمرو زبانی: تنیده: درهم بافته / تار: رشته‌هایی که در طول پارچه بافته می‌شود / پود: رشته‌ای که در پهنای پارچه بافته می‌شود. / بود: می‌باشد (بن ماضی: بود، بن مضارع: بو) / قلمرو ادبی: قالب: غزل / وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (ت تن تن تن) (رشته انسانی) / تنیده یاد تو: استعاره پنهان؛ یاد تو مانند تار به وجود من تنیده شده است./ تار، پود: تضاد / تار و پود: استعاره از همه وجود / بود لبریز از عشقت، وجودم: استعاره پنهان؛ عشق تو مانند باده‌ای است که وجود من را فراگرفته است. / واج‌آرایی: «ب» «د» / واژه‌آرایی: «میهن»
بازگردانی: ای میهن من! یاد تو، در تار و پود من تنیده شده و وجود من لبریز از عشق تو است.
پیام: میهن دوستی
۲- تو بودم کردی از نابودی و با مهر پروردی، / فدای نام تو، بود و نبودم، میهن، ای میهن!
قلمرو زبانی: بود: هست / نابودی: نیستی / مهر: عشق / پروردی: پرورش دادی / بود و نبود: هست و نیست / قلمرو ادبی: بود، نبود: تضاد / بود و نبود: مجاز از همه وجود / ای میهن: جانبخشی (در همه بیت‌ها) / واج‌آرایی: «ب» «و» / واژه‌آرایی: «بود» «میهن»
بازگردانی: ای میهن! تو از نیستی من را پدید آوردی و با عشق و مهربانی مرا بزرگ کردی؛ ازین رو هست و نیست من فدای نام تو باد.
پیام: میهن دوستی
۳- به هر مجلس، به هر زندان، به هر شادی، به هر ماتم، / به هر حالت که بودم با تو بودم، میهن، ای میهن!
قلمرو زبانی: به: در / ماتم: سوگ / قلمرو ادبی: به هر مجلس … ماتم: مجاز از در هر حالتی / مجلس، زندان؛ شادی، ماتم: تضاد / واژه‌آرایی: «به هر»، بودم، میهن / واج‌آرایی: «ب»
بازگردانی: ای میهن! در هر مجلس یا زندان، در هر شادی یا سوگواری، در هر حالتی که بوده ام با تو بوده ام.
پیام: میهن دوستی
۴- اگر مستم اگر هشیار، اگر خوابم اگر بیدار، / به سوی تو بود روی سجودم، میهن، ای میهن!
قلمرو زبانی: روی سجود: اضافه همراهی / بُوَد: می‌باشد(بن ماضی: بود، بن مضارع: بُوْ) / قلمرو ادبی: مست، هشیار؛ خواب، بیدار: تضاد / اگر مستم … بیدار: مجاز از «در هر حالتی» / روی سجودم به سوی تو بود: کنایه از اینکه تو را مقدس می شمارم و بزرگ می‌دارم / واژه‌آرایی: «اگر» «میهن» / سوی، روی: جناس / واج‌آرایی: «ر»
بازگردانی: ای میهن! اگر مستم اگر هشیار، اگر خوابم اگر بیدار، در هر حالی همیشه تو را بزرگ می‌دارم.
پیام: میهن دوستی
۵- به دشت دل، گیاهی جز گل رویت نمی‌روید، / من این زیبا زمین را آزمودم، میهن، ای میهن!
قلمرو زبانی: آزمودن: آزمایش کردن (بن ماضی: آزمود، بن مضارع: آزما) / زیبا زمین: ترکیب وصفی وارون (زمین زیبا) / قلمرو ادبی: دشت دل: اضافه تشبیهی / گل روی: اضافه تشبیهی / زیبا زمین: استعاره از «دل» / روی داشتن میهن: جانبخشی
بازگردانی: ای میهن! در دشت دلم، گیاهی جز گل روی تو نمی‌روید. من دلم را که مانند زمین زیباست بارها آزموده ام.
پیام: در دل من تنها زیباییِ میهن جای گرفته است.
ابوالقاسم لاهوتی
درک و دریافت
۱- یک بار دیگر، شعر را با تأمّل بر مکث‌ها و درنگ‌ها بخوانید.
۲- وجه اشتراک این شعر را از نظر محتوا با فصل‌های ادبیات پایداری و ادبیات حماسی بنویسید.
– این شعر نیز همانند ادبیات پایداری بر ستیز با ستمگران و بدخواهان میهن اشاره دارد و همانند حماسه رنگ و بوی قهرمانی و ملی در آن پر رنگ است.
پی دی اف درس سیزدهم فارسی دوازدهم
آزمون خودسنجی (آموزه ۱۲-۱۳)
برای هنبازی در آزمون خودسنجی اینجا را کلیک کنید.
