الدَّرسُ الأوَّلُ: مِن آیاتِ الأخلاقِ

اَلتَّمارین

اَلتَّمرینُ الأَوَّلُ: أَی کَلِمَهٍ مِنْ کَلِماتِ مُعجَمِ الدَّرسِ تُناسِبُ التَّوضیحاتِ التّالیهَ؟

(چه واژه ای از کلمه‌های لغت‌نامه درس مناسب گزارش‌های زیر است.)

۱- جَعَلَهُ حَراماً: حَرَّمَ    (آن را حرام قرار داد.)

۲- اَلَّذی لَیسَ حَیاً: مَیّت   (کسی که زنده نیست.)

۳- اَلذُّنوبُ الْکَبیرَهُ: کبائِر    (گناهان بزرگ.)

۴- اَلَّذی یقْبَلُ التَّوبَهَ عَن عِبادِهِ: التَوّاب   (کسی که از بندگانش توبه را می‌پذیرد.)

۵- تَسمیهُ الْآخَرینَ بِالْأسَماءِ الْقَبیحَهِ : التَنابُز بِالْأَلقابِ    (نام‌های زشت به دیگران دادن.)

۶- ذَکَرَ ما لا یَرْضَی بِهِ الْآخَرونَ فی غیابِهِم: اِغْتابَ    (مطلبی را در نبود مردم یادکردن به گونه ای که ایشان از آن خرسند نباشند.)

اَلتَّمرینُ الثّانی: تَرْجِمْ هذِهِ الأَحادیثَ النَّبَویهَ، ثُمَّ عَینِ الْمَطلوبَ مِنکَ.

(این حدیث‌های پیامبر را ترجمه کن؛ سپس آنچه را از تو خواسته شده شناسایی کن.)

۱- حُسنُ الخلق نصف الدّین. (المبتدأ و الخبر)

(خوش خویی، نیمی از دین است.)/ المبتدأ: حُسنُ / الخبر: نصف

۲- مَن ساءَ خلقُه عَذّب نفسَه. (المفعول)

(هرکس اخلاقش بد باشد (بد شد)، خودش را شکنجه می‌دهد.)/ المفعول: نفس

۳- اللهمّ کما حَسّنتَ خَلقی، فحَسّن خُلقی.  (الفعل الماضی و فعل الأمر)

(خدایا؛ همانطور که آفرینشم را نیکو گردانیدی، اخلاقم را هم نیکو بگردان.)/ الفعل الماضی: حَسّنتَ / فعل الأمر: حَسّن

۴- لیسَ شَیء أثقل فی المیزانِ من الخُلق الحَسَن. ( اسم التفضیل و الجار و المجرور)

(در ترازوی اعمال چیزی سنگین تر از خوش اخلاقی نیست.)/ اسم التفضیل: أثقل /  الجار و المجرور: من الخُلق

۱- ساء: بد شد ۲- عذب: عذاب داد ۳- لأ تمم: تا کامل کنم ۴- حسنت: نیکو گردانیدی ۵– میزان: ترازو ؛ ترازوی اعمال

اَلتَّمرینُ الثّالِثُ: تَرْجِمِ الأَفعالَ وَ الْمَصادِرَ التّالیهَ. (ترجمه: فعل‌ها و مصدرهای زیر را ترجمه کن.)

اَلتَّمرینُ الرّابِعُ: اُکتُبِ الْعَمَلیاتِ الْحِسابیهَ التّالیهَ کَالْمِثالِ: ( عملیات حسابی زیر را مانند نمونه بنویس.)

۱- عَشَرَهٌ زائِدُ أَرْبَعَهٍ یُساوی أَرْبَعَهَ عَشَرَ.                                    14 = 4+ 10  (ده بعلاوه چهار برابر چهارده می‌شود.)

۲- مِئَهٌ تَقسیمٌ عَلَی اثْنَینِ یساوی خَمْسینَ.                                      50 = 2 ⁒ ۱۰۰  (صد تقسیم بر دو برابر پنجاه می‌شود.)

۳- ثَمانیهٌ فی ثَلاثَهٍ یساوی أَربَعَهً وَ عِشْرینَ.                                  24 =3 × ۸  (هشت در سه برابر بیست و چهار می‌شود.)

۴- سِتَّهٌ وَ سَبعونَ ناقِصُ أَحَدَعَشَرَ یساوی خَمْسَهً وَ سِتّینَ.                 65 =  11 – ۷۶  (هفتاد و شش منهای یازده برابر شصت و پنج می‌شود.)

اَلتَّمرینُ الْخامِسُ: عَینِ الْمَحَلَّ الْإعرابی لِلْکَلِماتِ الْمُلَوَّنَهِ. (نقش (محل اعرابی) واژگان رنگی را شناسایی کن.)

۱- ﴿ أَنْزَلَ اللَّهُ سَکِینَتَهُ عَلى رَسُولِهِ وَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ ﴾ الفتح: ۲۶   (خداوند آرامشش را بر پیامبرش و بر مؤمنان فروفرستاد.)

سَکِینَه: مفعول / رَسُولِ: مجرور به حرف جر

۲- ﴿ لا یکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلّا وُسْعَها ﴾ البقره: ۲۸۶   (خداوند هر کس را فقط به اندازه تواناییش تکلیف می‌کند.)

اللَّهُ: فاعل /  نَفْساً: مفعول

۳- السُکوت ذَهبٌ و الکلامُ فضهٌ. (رسول الله)   (خاموشی طلا و سخن نقره است.)

الکلامُ: مبتدا / فضهٌ: خبر

۴- أحبُّ عباد الله إلی الله أنفعهُم لعِباده. (رسول الله)   (دوست داشتنی ترین بندگان خدا نزد خدا سودمندترین ایشان برای بندگانش است.)

أحبُّ: مبتدا / عباد: مضاف الیه /  الله: مجرور به حرف جر / أنفع: خبر

۵- عَداوَهُ العاقلِ خیرٌ مِن صَداقهُ الجاهِل.   (دشمنی خردمند از دوستی نادان بهترست.)

عداوهُ: مبتدا / خیرٌ: خبر / صداقهُ: مجرور به حرف جرّ

اَلتَّمرینُ السّادِسُ: تَرْجِمِ التَّراکیبَ وَ الْجُمَلَ التّالیهَ، ثُمَّ عَینِ اسْمَ الْفاعِلِ، وَ اسْمَ الْمَفعولِ، وَ اسْمَ الْمُبالَغَهِ، وَ اسْمَ الْمَکانِ، وَ اسْمَ التَّفضیلِ. (ترکیب ها و جمله‌های زیر را به فارسی برگردان؛ سپس اسم فاعل، اسم مفعول، اسم مبالغه، اسم مکان، اسم تفضیل را شناسایی کن.)

۱- رَبُّ المَشرق و المَغرب.  (پروردگار مشرق و مغرب.) / اسْمَ الْمَکانِ: المشرق، المَغرب 

۲- إنّکَ أنتَ عَلّام الغُیوب.   (همانا تو دانای غیب‌هایی.)/ اسْمَ الْمُبالَغَهِ: عَلّام

۳- ﴿…. مَنْ بَعَثَنا مِنْ مَرْقَدِنا هذا ما وَعَدَ الرَّحْمنُ وَ صَدَقَ الْمُرْسَلُونَ﴾ یس: ۵۲  (که ما را از خوابگاهمان برانگیخت. این همان وعده خداوند مهربان است و فرستادگان [خداوند] همه راست گفتند.)/ اسْمَ الْمَکانِ: مَرْقَدِ / اسْمَ الْمَفعولِ: الْمُرْسَلُونَ

۴- یا مَنْ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ:  (ای کسی که نیکوکاران را دوست دارد.)/ اسْمَ الْفاعِلِ: الْمُحْسِنینَ

۵- یا أرْحَمَ الرّاحِمینَ:   (ای مهربان‌ترین مهربانان.) اسْمَ التَّفضیلِ: أرْحَمَ / اسْمَ الْفاعِلِ: الرّاحِمینَ

۶- یا ساتِرَ کُلّ مَعیوبٍ:  (ای پوشاننده هر عیبی.) / اسْمَ الْفاعِلِ: ساتِرَ / اسْمَ الْمَفعولِ: مَعیوبٍ

۷- یا غَفّارَ الذُّنوبِ:  (ای بسیار آمرزنده گناهان.)/ اسْمَ الْمُبالَغَهِ: غَفّارَ

اَلتَّمرینُ السّابِعُ: عَیّنِ الْکَلِمَهَ الْغَریبَهَ فی کُلِّ مَجموعَهٍ. (واژه ناهماهنگ را در هر مجموعه شناسایی کن.)

۱- صَباح (بامداد)        □           مَساء (شب)              □         لَیل (شب)                □   مَیت (مرده)         ■

۲- عُجْب (خودپسندی)    □           لَحْم (گوشت)             ■         فُسوق (آلوده شدن به گناه) □   إثْم (گناه)           □

۳- کَبائِر (گناهان بزرگ) ■             نِساء (زنان)              □         رِجال (مردان)            □   أَوْلاد (فرزندان)     □

۴- سَخِرَ (مسخره کرد)    □             عابَ (عیب جویی کرد)    □           ساعَدَ (کمک کرد)         ■   لَمَزَ (عیب گرفت)   □

۵- أَحْمَر (قرمز)        ■             أحسَن (بهتر)             □         أَجْمَل (زیباتر)            □   أَصْلَح (صالح تر)   □

۶- أَصْفَر (زرد)         □             أَزْرَق (آبی)              □         أَبْیض (سپید)             □    أَکْثَر (بیشتر)        ■

اَلتَّمرینُ الثّامِنُ: ضَعْ فِی الْفَراغِ کَلِمَهً مُناسِبَهً. (در جای خالی واژه مناسب را بگذار.)

۱- اِشْتَرَینا ………………. وَ فَساتینَ بِأَسْعارٍ رَخیصَهٍ فِی الْمَتْجَرِ.   سَراویل(شلوارها)  ■ أَشْهُراً (ماه‌ها) □ مَواقِفَ (ایستگاه‌ها) □

(در فروشگاه شلوارها و پیراهن‌های زنانه را با بهای ارزان خریدیم.)

۲- مَن ………………. الْمُؤمِنینَ فَعَلَیهِ أَنْ یعْتَذِرَ إلَیهِم.                     اِغْتابَ (غیبت کرد) ■ اِتَّقی (پروا کرد) □  مَدَحَ (ستود) □

(هر کس از مؤمنان غیبت کند، پس باید از ایشان پوزش بخواهد.)

۳- خَمْسَهٌ و سِتّونَ ناقِصُ ثَلاثَهٍ وَ عِشْرینَ یُساوی ……….. اِثنَینِ و أَربَعینَ (چهل و دو) ■ اِثنَینِ وَ سَبعینَ (هفتاد و دو) □ أَربَعَهً و عِشْرینَ (بیست و چهار) □

(شصت و پنج منهای بیست و سه برابر چهل و دو می‌شود.)

۴- أَرادَ الْمُشتَری ……………. السِّعْرِ.                                      نَوعیهَ (جنس) □ مَتْجَرَ (مغازه) □ تَخْفیضَ (تخفیف)  ■

(خریدار تخفیف قیمت خواست.)

البحث العلمیّ (پژوهش علمی.)

اِسْتَخْرِجْ خَمْسَهَ أَسْماءِ تَفضیلٍ مِنْ دُعاءِ الِإفْتِتاحِ. (پنج اسم تفضیل را از دعای افتتاح بیرون بیاور.)

اللّهُمَّ إِنِّی أَفْتَتِحُ الثَّناءَ بِحَمْدِکَ، وَأَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَنِّکَ، وَأَیْقَنْتُ أَنَّکَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ فِی مَوْضِعِ العَفْوِ وَالرَّحْمَهِ، و أَشَدُّ المُعاقِبِینَ فِی مَوْضِعِ النِّکالِ وَالنَّقِمَهِ، وَ أَعْظَمُ المُتَجَبِّرِینَ فِی مَوْضِعِ الکِبْرِیاءِ وَالعَظَمَهِ.

خدایا، من با سپاسگزاری از تو ستایشت را آغاز می کنم و تو با مهرورزی ات رهنمون به راه درست هستی. باور کردم که تو در جایگاه ِ گذشت و مهربانی مهربان ترین مهربانانی و در جایگاه کیفر و انتقام، سخت ترین کیفردهندگانی و در جایگاه بزرگ منشی و بزرگواری، بزرگ ترین نیرومندانی.

اللّهُمَّ أَذِنْتَ لِی فِی دُعائِکَ وَمَسْأَلَتِکَ، فأَسْمَعْ یا سَمِیعُ مِدْحَتِی، وَ أَجِبْ یا رَحِیمُ دَعْوَتِی وَ أَقِلْ یاغَفُورُ عَثْرَتِی، فَکَمْ یاإِلهِی مِنْ کُرْبَهٍ قَدْ فَرَّجْتَها، وَ هُمُومٍ قَدْ کَشَفْتَها، وَعَثْرَهٍ قَدْ أَقَلْتَها، وَ رَحْمَهٍ قَدْ نَشَرْتَها، وَ حَلْقَهِ بَلاٍ قَدْ فَکَکْتَها.

خدایا، در فراخواندنت و در درخواست از خودت به من اجازه دادی، پس ای شنوا ستایشم را بشنو و ای مهربان، دعایم را برآورده کن و ای آمرزنده از لغزشم در گذر، ای خدای من، چه بسیار اندوه هایی که از آن گره گشودی و غم هایی که از من برداشتی و لغزشی که از آن در گذشتی و چه بسیار مهربانی که آن را گستردی و زنجیر بلایی که آن را گشودی.

اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَرَسُولِکَ، وَ أَمِینِکَ وَ صَفِیِّکَ، وَ حَبِیبِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ، وَ حافِظِ سِرِّکَ وَ مُبَلِّغِ رِسالاتِکِ، أَفْضَلَ وَ أَحْسَنَ وَ أَجْمَلَ وَ أَکْمَلَ وَ أَزْکى وَ أَنْمى وَ أَطْیَبَ وَ أَطْهَرَ وَ أَسْنى وَ أَکْثَرَ ماصَلَّیْتَ وَ بارَکْتَ وَ تَرَحَّمْتَ وَ تَحَنَّنْتَ وَ سَلَّمْتَ عَلى أَحَدٍ مِنْ عِبادِکَ وَأَنْبِیائِکَ وَ رُسُلِکَ وَ صَفْوَتِکَ وَ أَهْلِ الکَرامَهِ عَلَیْکَ مِنْ خَلْقِکَ.

خدایا، درود بفرست بر محمد: بنده ات، فرستاده ات، امانت دارت، برگزیده ات، یارت، بهترین آفریده ات، ِ نگاهدار رازت، رسانندۀ پیام هایت. [درودی که] برترین، بهترین، زیباترین، کامل ترین، پاک ترین، بالنده ترین، خوب ترین، پاکیزه ترین، بلندترین و بیشترین درودی باشد که فرستاده ای و برکت داده ای و مهربانی کرده ای و مهر ورزیده ای و سلام داده ای بر یکی از بندگان و پیامبران و فرستادگان و برگزیدگانت و اهل بخشش از آفریدگانت.

أَرْحَمُ / أَشَدُّ / أَعْظَمُ / أَفْضَلَ وَ أَحْسَنَ وَ أَجْمَلَ وَ أَکْمَلَ وَ أَزْکى وَ أَنْمى وَ أَطْیَبَ وَ أَطْهَرَ وَ أَسْنى وَ أَکْثَرَ.

عربی درس اول پایه یازدهم مشترک

جدول زمانبندی عربی ۲

برو به فهرست عربی یازدهم

برو به درس دوم