۱- الهـــی ز عصیان مــرا پاک کن / در اعمال شایسته چــالاک کن
قلمرو زبانی: الهی: خدای من / عصیان: سرکشی / اعمال: جمع «عمل»، کردار / چالاک: چابک، تیزو بز / قلمرو ادبی: قالب: غزل / وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (رشته انسانی)
بازگردانی: خدایا من را از سرکشی و گناه پاک کن و کاری کن که در کارهای شایسته چابک و چالاک باشم.
پیام: درخواست توفیق به کار نیک
۲- به عصـیان ســـرا پای آلـــوده‌ام / ســـراپا ز آلـــودگی پاک کـــن
قلمرو زبانی: آلوده: ناپاک / آلودن: ناپاک شدن (بن ماضی: آلود؛ بن مضارع: آلا)≠ پالودن/ قلمرو ادبی: سراپا: مجاز از همۀ وجود / واژه‌آرایی: سراپا / آلوده ام، آلودگی: جناس از گونه اشتقاق (رشته انسانی) / واج‌آرایی: «ا»
بازگردانی: به خاطر گناهان و سرکشی ام همه وجودم ناپاک شده است. وجود من را از آلودگی پاک کن.
پیام: درخواست پالایش روان
۳- دلـــم را بده عـــزم بر بندگـــی / نه چون بی غمانم هوسناک کن
قلمرو زبانی: عزم: قصد / چون: مانند / بی غمان: انسانهای بی تفاوت / بی غمانم: جهش ضمیر (من را چون بی غمان) / هوسناک: آنکه در پی هوس‌های خود باشد. / قلمرو ادبی: دل: مجاز از خود سراینده / بندگی: کنایه از فرمانبرداری
بازگردانی: مرا توانی بده که فرمانبردار تو باشم و نه مانند انسانهای بی درد مرا به سوی هوا و هوس بران.
پیام: درخواست توفیق به فرمانبرداری
۴- به خاک درت گـر نیارم سجــود/ مکــافات آن بر سرم خاک کن
قلمرو زبانی: در: درگاه / نیارم: نیاورم / مکافات: کیفر / قلمرو ادبی: سجده آوردن: کنایه از فرمانبرداری / بر سر خاک کردن: کنایه از «بیچاره و خوار کردن»
بازگردانی: اگر من از تو فرمانبرداری نکنم و سر به آستان تو نسایم من را بیچاره و خوار کن.
پیام: درخواست توفیق به بندگی
۵- نشاطــی بده در عـــبادت مـــرا / دل لشکـــر دیو غمــناک کـــن
قلمرو زبانی: نشاط: شور و شوق / عبادت: بندگی و نماز / «را» در مرا: حرف اضافه / قلمرو ادبی: دل را غمناک کردن: کنایه از ناامید کردن / دیو: استعاره از شیطان /
بازگردانی: به من شوری بده تا به بندگی و نماز راغب باشم و با این کار پیروان دیو را ناامید و غمناک کن.
پیام: درخواست شوق و شور بندگی
۶- به حشرم بده نامه در دست راست / ز هولم در آن روز بی باک کن
قلمرو زبانی: حشر: رستاخیز / حشرم: جهش ضمیر / هول: ترس، هول رستخیز / قلمرو ادبی: نامه در دست … دادن: کنایه از «خوشبختی و عاقبت به خیری» / بی باک: نترس / تلمیح
بازگردانی: در رستاخیز نامه کردارم را به دست راستم بده و کاری کن که من از این روز نهراسم و ترسی نداشته باشم.
پیام: درخواست یاری در روز رستاخیز
ملاحسین فیض کاشانی، (۹۷۷–۱۰۵۸ هـ .ش.)
